ایزوتانک چیست؟

ایزوتانک (iso tank)  نوعی مخزن یا کانتینر استاندارد بین‌المللی است که برای حمل‌ونقل مایعات، گازها و حتی برخی پودرها چه خطرناک و چه غیرخطرناک، به‌صورت فله‌ای و در حجم‌های بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مخازن معمولاً از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند و با عایق و همچنین لایه‌های محافظی از مواد مقاوم در برابر خوردگی، حرارت و فشار (عمدتاً یک‌لایه محافظ از آلومینیوم یا پلی‌اورتان) پوشیده شده‌اند.

این کانتینرها مطابق با استانداردهای سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) طراحی و تولید شده و به همین دلیل نام آن‌ها برگرفته از نام این سازمان است. ویژگی اصلی ایزو تانک‌ها آب‌بندی کامل آن‌هاست، به‌گونه‌ای که در حمل ایزو تانک از نشت یا آلودگی محموله جلوگیری شده و حمل ایمن مواد خطرناک و غیرخطرناک امکان‌پذیر است.

انواع ایزو تانک

می‌توان انواع ایزو تانک‌ها را بر اساس نوع کاربری و محموله‌ای که حمل می‌کنند، به شرح زیر دسته‌بندی کرد:

• T1 ISO tank container (ایزو تانک T1): مناسب برای حمل مایعات سبک
• T4 ISO tank container (ایزو تانک T4): ایدئال برای روغن‌های خوراکی و غیرخوراکی غیرخطرناک بودار و بی بو
• T11 ISO tnk container (ایزو تانک T11): مناسب برای حمل مواد شیمیایی غیرخطرناک
• T14 ISO tank container (ایزو تانک T14): ویژه حمل مواد شیمیایی خطرناک و اسیدهایی مانند هیدروکلریک‌اسید (HCI) و کلرید روی.
• T50 ISO tank container (ایزو تانک T50): مخصوص حمل گازهایی مانند گاز مایع (LPG) و آمونیاک
• T75 ISO tank container (ایزو تانک T75): مناسب برای حمل گازهای برودتی (Cryogenic) یا همان گازهای کرایوژنیک (فوق سرد)
• Rubber-lined ISO tank container ایزو تانک با روکش لاستیکی (Rubber-lined): ویژه حمل مواد شیمیایی اسیدی
• تانک فود گرید (Food-grade tank): منحصراً برای حمل محصولات غذایی
• تانک یخچال‌دار (Reefer tank): ایده‌آل برای حمل مواد غذایی و مواد شیمیایی حساس به دما
• تانک گاز (Gas tank): مناسب برای حمل انواع گازها
• سیلو (Silo): مناسب برای حمل غلات و پودرها
• تانک کانتینری SWAP: برای حمل محموله‌های سنگین با وزن بین ۲۶,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ کیلوگرم
• تانک بدنه SWAP (SWAP body tank): بزرگ‌تر از فریم خود، ایدئال برای محموله‌های سبک و استفاده به‌عنوان انبار

اجزای تشکیل دهنده ایزو تانک چیست؟

اجزای تشکیل‌دهنده آیزو تانک شامل بخش‌ها و سیستم‌های مختلفی است که هر کدام نقشی کلیدی در ایمنی، کارایی و عملکرد این مخازن دارند. مهم‌ترین اجزای ایزو تانک عبارت‌اند از:

• مخزن سیلندر شکل (Tank Vessel): بخش یا بدنه اصلی که مایع یا گاز در آن نگهداری می‌شود و معمولاً از آلومینیوم، فولاد ضدزنگ با گریدهای مختلف یا آلیاژهای مقاوم ساخته می‌شود تا فشار و خوردگی را تحمل کند. پوسته خارجی مخزن دارای پوشش عایق و پوسته داخلی مخزن دارای روکش فلزی است.

• قاب یا فریم فولادی (Frame): یک ساختار فلزی مستحکم که مخزن را احاطه کرده و از آن محافظت می‌کند. این قاب معمولاً دارای ابعاد استاندارد کانتینرهای حمل‌ونقل (۲۰ یا ۴۰ فوت) بوده و جابه‌جایی و بارگیری/تخلیه آسان با استفاده از تجهیزات استاندارد را امکان‌پذیر می‌کند.

• دریچه آدم‌رو (Manway): یک دریچه با قابلیت باز و بسته‌شدن که برای دسترسی به داخل مخزن جهت بازرسی، تمیزکاری و تعمیرات استفاده می‌شود. این دریچه معمولاً در قسمت بالایی یا جانبی مخزن قرار داشته و دارای مکانیزم‌های ایمنی برای جلوگیری از باز شدن ناگهانی است.

• شیرآلات ایمنی (Safety Relief Valves): شامل شیر ورودی، شیر تخلیه بالا و پایین، شیر ایمنی و سوپاپ‌های کنترل فشار برای بارگیری، تخلیه و تضمین ایمنی مخزن و همچنین برای جلوگیری از افزایش فشار بیش از حد مجاز در داخل مخزن طراحی شده‌اند. در صورت افزایش غیرعادی فشار به دلیل تغییرات دما یا عوامل دیگر، این شیرها به طور خودکار باز شده و فشار اضافی را تخلیه می‌کنند.

• دستگاه‌های اندازه‌گیری (Gauges): شامل گیج‌های فشار، دماسنج و در برخی موارد، نشانگر سطح مایع که اطلاعات لازم برای نظارت بر شرایط داخلی مخزن و کنترل دما و فشار، به‌ویژه در حمل مواد حساس را فراهم می‌کنند. دماسنج به طور مداوم درجه‌حرارت محتویات مخزن را اندازه می‌گیرد.
• پوشش محافظ و عایق حرارتی (در صورت نیاز): برخی از ایزو تانک‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که برای حمل مواد حساس به دما یا گازهای برودتی استفاده می‌شوند، برای حفظ دمای محموله دارای لایه عایق حرارتی هستند. برای محافظت از مخزن در برابر خوردگی و عوامل محیطی، ممکن است از پوشش‌های محافظ خاصی هم استفاده شود.
• اتصالات بارگیری و تخلیه (Loading and Unloading Fittings): شامل لوله‌ها، شیرها و کوپلینگ‌های مختلفی است که برای بارگیری و تخلیه محموله (جهت انتقال مایع، گاز یا جامد به داخل یا خارج از مخزن) به کار می‌روند.

حمل و نقل ایزوتانک چگونه انجام می‌شود؟

حمل ایزو تانک به شیوه‌ای چندوجهی و با استفاده از انواع روش‌های حمل‌ونقل انجام می‌شود. قبل از بارگیری، ایزو تانک به طور کامل از نظر تمیزی، سالم‌بودن ساختار، عملکرد صحیح شیرها و اتصالات و دارابودن گواهی‌های معتبر بازرسی می‌شود تا اطمینان حاصل کنیم که ایزو تانک برای حمل محموله مورد نظر مناسب است. بسته به نوع محموله، ممکن است نیاز به انجام اقداماتی مانند نصب لاینر (Liner) داخلی، تنظیم دما یا فشار داشته باشیم.

جا به جایی ایزو تانک به‌راحتی از طریق حمل‌ونقل دریایی، جاده‌ای و ریلی، بدون نیاز به تخلیه یا تغییر بار انجام می‌شود. حمل‌ونقل دریایی رایج‌ترین روش حمل ایزو تانک برای مسافت‌های طولانی و بین‌المللی است. ایزو تانک‌ها بر روی کشتی‌های کانتینر بر بارگیری و در مقصد تخلیه می‌شوند. در حمل جاده‌ای، ایزو تانک‌ها بر روی شاسی تریلرهای مخصوص حمل کانتینر نصب شده و توسط کامیون‌ها جابه‌جا می‌شوند. این روش برای حمل‌ونقل در داخل کشور یا بین کشورهای هم‌جوار استفاده می‌شود. در برخی موارد، ایزو تانک‌ها بر روی واگن‌های مخصوص حمل کانتینر بارگیری شده و از طریق شبکه ریلی منتقل می‌شوند. این روش برای حمل حجم بالای محموله در مسافت‌های طولانی مناسب است.

قبل از شروع تخلیه، ایزو تانک مجدداً از نظر سالم‌بودن و عدم وجود نشتی بررسی می‌شود. محموله با رعایت دستورالعمل‌های تخلیه و ملاحظات ایمنی از ایزو تانک خارج شده و در طول فرایند تخلیه، فشار و جریان محموله کنترل می‌شود. پس از اتمام تخلیه، تمام اتصالات جدا شده و شیرها بسته می‌شوند. پس از تمیزکاری کامل، ایزو تانک برای اطمینان از عدم وجود آسیب یا بقایای محموله بازرسی و برای حمل محموله بعدی آماده می‌گردد.

ویژگی‌ ایزوتانک چیست؟

ایزو تانک‌ها ظرفیت بالایی برای حمل زیادی از مواد دارند. این موضوع باعث کاهش تعداد دفعات حمل‌ونقل و صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود. بدنه مقاوم از جنس فولاد ضدزنگ و سیستم‌های ایمنی پیشرفته، ایمنی بسیار بالای ایزو تانک‌ها را در برابر نشت، آلودگی و آسیب‌های محیطی فراهم می‌کنند.

به دلیل اینکه ایزو تانک‌ها مطابق با استانداردهای بین‌المللی ISO ساخته می‌شوند، امکان حمل مواد خطرناک و غیرخطرناک با حفظ کیفیت و سلامت بار در آنها تضمین شده است. از دیگر ویژگی‌های مهم ایزو تانک می‌توان به حمل‌ونقل چندوجهی آسان با وسایل نقلیه مختلف (جاده‌ای، ریلی و دریایی)، حفظ کیفیت محصول به دلیل عایق‌بندی مناسب، وجود سیستم‌های کنترل دما و فشار، صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل‌ونقل و سازگاری با استانداردهای بین‌المللی و سازگاری زیست‌محیطی اشاره کرد.

کاربرد تانکر ایزوتانک

مهم‌ترین کاربرد ایزو تانک، حمل‌ونقل ایمن و بهداشتی مایعات و گازها در حجم بالا است. این تانکرها برای جابه‌جایی حلال‌ها، مواد شیمیایی خطرناک و غیرخطرناک (اسیدها، بازها، حلال‌ها مانند پراکسید هیدروژن، اسید گوگرد، اسیدسولفوریک، اسید نیتریک و غیره)، سوخت‌ها (بنزین، گازوئیل و گاز طبیعی فشرده (CNG))، محصولات پتروشیمی، انواع گازها، محصولات غذایی مایع (شیر، آب‌میوه، روغن‌های گرمایشی و خوراکی، نوشیدنی‌ها)، نوشیدنی‌های الکلی و غیرالکلی، مایعات صنعتی و حتی برخی پودرها به کار می‌روند. علاوه بر حمل‌ونقل، ایزو تانک‌ها برای ذخیره‌سازی موقت مواد نیز استفاده می‌شوند و به دلیل ساختار مقاوم و استاندارد، کیفیت و ایمنی محموله را در تمام مراحل تضمین می‌کنند.

مزایای استفاده ازایزو تانک iso tank چیست؟

برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از حمل ایزو تانک عبارت‌اند از:

• دارای تأییدیه بین‌المللی (تضمین‌کننده کیفیت، ایمنی و قابلیت اطمینان بالا در حمل مواد خطرناک و غیرخطرناک)
• ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتر و هزینه حمل کمتر
• حفظ کیفیت و سلامت محصول به علت داشتن پوشش‌های مناسب و عایق‌بندی
• بسیار مناسب برای مواد حساس به دما یا شرایط محیطی
• سازگار با محیط‌زیست (جلوگیری از ریزش و نشت مواد، به‌ویژه در سفرهای طولانی)
• صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن تا ۷۰ درصد
• مقاومت در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت و نامساعد
• سهولت در بارگیری و تخلیه و حمل چندوجهی (قابلیت حمل توسط وسایل نقلیه جاده‌ای، ریلی و دریایی)
• روش حمل مطمئن، مقرون‌به‌صرفه (بسته به نوع محصول) و ایمن برای حمل مایعات فله‌ای
• طراحی متناسب با نوع ماده و قابلیت حمل انواع مواد شیمیایی، غذایی، سوخت‌ها و حتی گازها
• قابلیت اطمینان و مقاومت بالا در برابر فشار و آسیب‌های احتمالی
• احتمال نشتی کم و عدم نیاز به بسته‌بندی اضافی برای محموله
• حفظ دمای خاص برای محموله‌های حساس به دما

ظرفیت بارگیری ایزوتانک

وقتی صحبت از ایزو تانک‌ها می‌شود، باید ظرفیت را در اولویت قرار دهید. ایزو تانک‌ها در ظرفیت‌های مختلفی موجود هستند. همچنین این کانتینرها در انواع ۲۰ فوت، ۴۰ فوت و ۴۵ فوت موجود هستند. ایزو تانک‌های ۴۰ فوت کمتر رایج بوده و ظرفیت حجمی آن‌ها تا ۲۷,۰۰۰ لیتر می‌رسد. ظرفیت رایج ایزو تانک‌های ۲۰ فوت بین ۱۷,۵۰۰ تا ۲۶,۰۰۰ لیتر و ظرفیت وزنی تا ۲۳,۰۰۰ کیلوگرم است.

 اما باید بگوییم که ظرفیت بارگیری نهایی حمل ایزو تانک به نوع کالا، چگالی و الزامات ایمنی (مانند تولید گاز یا نیاز به فضای خالی) بستگی دارد و معمولاً باتوجه‌به MSDS هر کالا تعیین می‌شود. ولی بااین‌حال، ظرفیت بارگیری (Capacity) ایزو تانک‌ها به همراه برخی دیگر از مشخصات آن‌ها در جدول زیر به‌صورت خلاصه بیان شده است: 

ظرفیت بارگیری ایزو تانک چند متر مکعب است؟

چگالی کالا، تعیین کننده حجم کالایی است که قرار است در ایزو تانک کانتینر بارگیری شود (iso tank volume).

تفاوت فلکسی تانک و ایزوتانک در چیست؟

تفاوت اصلی بین حمل فلکسی تانک و حمل ایزو تانک در ساختار، نوع کاربرد و هزینه‌های حمل است؛ ایزو تانک یک مخزن فلزی استانداردشده (معمولاً از فولاد ضدزنگ) با قابلیت استفاده چندباره و ایمنی بالا برای حمل مایعات خطرناک و غیرخطرناک است، درحالی‌که فلکسی تانک یک کیسه پلاستیکی چندلایه و انعطاف‌پذیر است که داخل کانتینر ۲۰ فوتی قرار می‌گیرد و عمدتاً برای حمل مایعات غیرخطرناک به‌صورت یکبار مصرف و با هزینه کمتر به کار می‌رود. ایزو تانک‌ها مقاومت بالایی در برابر فشار و دما دارند و برای حمل مواد حساس یا خطرناک مناسب‌اند، اما فلکسی تانک‌ها گزینه‌ای اقتصادی‌تر برای حمل مواد غذایی مایع و برخی مواد شیمیایی غیرخطرناک محسوب می‌شوند و پس از هر بار استفاده دور انداخته می‌شوند.

فلکسی تانک‌ها، بسته به نوع محصول غیرخطرناک و مبدأ/مقصد حمل، می‌توانند از نظر هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر باشند. این امر به‌ویژه زمانی صادق است که هزینه بازگرداندن ایزو تانک‌ها به مبدأ به دلیل عدم وجود تجارت دوطرفه در مسیر، بالا باشد. در چنین شرایطی، فلکسی تانک‌ها می‌توانند با حذف هزینه بازگرداندن کانتینر خالی، مزیت قیمتی نسبت به ایزو تانک‌ها داشته و نقش مهمی در حفظ صرفه اقتصادی حمل‌ونقل ایفا نمایند.

حمل ایزو تانک با خدمات رابین مارین

شرکت رابین مارین یکی از معتبرترین شرکت‌های کشتیرانی خصوصی ایران است که با دارابودن نمایندگی خطوط بین‌المللی و دفاتر عملیاتی در بنادر مهم کشور، خدمات حمل ایزو تانک را به‌صورت تخصصی و با پوشش گسترده بین‌المللی ارائه می‌دهد. دفتر کشتیرانی رابین مارین در بندرعباس، امکان حمل محصولات پتروشیمی خطرناک و گازها به‌صورت فله از جمله وایت اسپریت، هیدرو کربن، base oil ، RPB و RGO را در انواع مختلف ایزو تانک (T1، T4، T11، T14، T50، T75) متناسب با نوع محموله با مناسب‌ترین قیمت و بهترین کیفیت برای مشتریان خود فراهم کرده است.

حمل ایزو تانک توسط رابین مارین با ظرفیت بارگیری تا ۲۳ هزار کیلوگرم و رعایت الزامات ایمنی و بهداشتی، به‌صورت بندر به بندر انجام می‌شود و تمامی مراحل از عقد قرارداد، هماهنگی با گمرک و سازمان بنادر، ترخیص، شستشوی مخزن، بارگیری و تخلیه توسط تیم متخصص این شرکت مدیریت می‌گردد. همچنین، این شرکت با تعهد به ارائه قیمت‌های رقابتی و خدمات کامل لجستیکی (شامل حمل دریایی، زمینی و هوایی، بسته‌بندی، بیمه، تشریفات گمرکی و کنترل کیفی) توانسته رضایت مشتریان داخلی و خارجی را جلب کند.

برخی از خدمات ما شامل:

• حمل محصولات پتروشیمی خطرناک و گازها با ایزو تانک iso tank
• حمل دریایی وایت اسپریت white spread با iso tank
• حمل base oil ها با ایزو تانک iso tank
• حمل هایدرو کربن hydrocarbon با ایزو تانک iso tank
• حمل RPB با ایزو تانک iso tank
• حمل RGO با ایزو تانک iso tank

سوالات متداول

روند پر کردن و خالی کردن ایزوتانک چگونه است؟

 پر کردن ایزو تانک معمولاً از طریق شیر ورودی بالایی و تخلیه نیز از طریق شیر تخلیه پایین صورت می‌گیرد. در ضمن ایزو تانک نباید بیش از حد پر یا کم پر شود؛ باید حداقل ۸۰٪ ظرفیت آن پر باشد تا از جابه‌جایی شدید مایع در حین حمل جلوگیری شود و نباید بیش از ۹۵٪ پر شود تا فضای کافی برای انبساط حرارتی مایع باقی بماند و از خطر نشت یا آسیب جلوگیری شود.

آیا امکان استفاده مجدد از یک ایزوتانک وجود دارد؟

بله، ایزوتانک‌ها پس از هر بار استفاده و انجام تمیزکاری کامل، قابلیت استفاده مجدد برای حمل بارهای مشابه یا متفاوت را دارند.

شرایط نگهداری ایزوتانک چگونه است؟

ایزوتانک باید در محیطی خشک و خنک، دور از عوامل آسیب‌زا و با رعایت دستورالعمل‌های ایمنی نگهداری شود. همچنین در برابر شرایط محیطی نامساعد مانند تغییرات دما و رطوبت محافظت گردد تا از آسیب‌دیدن مخزن جلوگیری شود.

آیا داخل ایزو تانک ها شستشو می‌شود؟

نگرانی اکثر مشتریان این است که آثار به جا مانده از بار قبلی حمل شده توسط ایزو تانک، روی بار آنها تاثیر گذاشته و کیفیت کالایشان را پایین بیاورد. به همین دلیل تمامی ایزو تانک کانتینرها قبل از بارگیری شستشو شده اند (iso tank washing).