CIF اینکوترمزی است که معمولا در حمل و نقل دریایی و قراردادهای معاملات بینالمللی استفاده میشود. طبق این اینکوترمز، فروشنده مسئول پرداخت هزینه حمل کالاها به بندر مقصد و بیمهکردن کالاهاست. زمانی که کالاها روی کشتی قرار میگیرند، مسئولیت به خریدار منتقل میشود. در ادامه این مطلب، توضیح میدهیم که CIF چیست و شما را با هر آنچه باید درباره این اینکوترمز بدانید، آشنا میکنیم.
معنی CIF در بازرگانی یعنی هزینه (ارزش کالا)، بیمه و کرایه حمل. به این معنا که فروشنده کالا را روی عرشه تحویل میدهد، یا کالایی را که قبلاً بدین ترتیب تحویل شده تهیه یا فراهم میکند.
انتقال ریسک، فقدان یا خسارت وارده به کالا هنگامی است که کالا در کشتی بارگیری میشود. فروشنده باید قرارداد حمل کالا را منعقد و هزینهها و کرایه حمل لازم تا رسیدن کالا به بندر مقصد تعیین شده را بپردازد.
CIF مخفف چیست؟
CIF یکی از 11 اینکوترمز ایجادشده توسط اتاق بازرگانی بینالمللی محسوب میشود و مخفف عبارت «Cost Insurance Freight» (هزینه، بیمه و کرایه حمل) است.
شرایط اینکوترمز حمل CIF چیست؟
طرف فروشنده قرارداد بیمه به منظور پوشش ریسک فقدان یا خسارت وارده به کالا در حین حمل را برای خریدار منعقد مینماید. خریدار باید توجه کند که تحت اصطلاح CIF فروشنده فقط ملزم به تهیه حداقل پوشش بیمهای است.
اگر خریدار خواستار پوشش بیمهای بیشتری باشد باید در این خصوص صریحاً با فروشنده توافق کند یا شخصاً بیمه مازاد را تهیه کند.
هنگامی که از اصطلاحات CFR, CIP, CPT یا CIF استفاده میشود، وظیفه فروشنده با تحویل کالا به حملکننده تعیین شده، به نحوی که مشخص شده به پایان میرسد و نه زمانی که کالا به مقصد میرسد.
اصطلاح CIF در روشهای بینالمللی حمل محموله در مواردی که کالا در نقطهای غیر از عرشه کشتی به حمل کننده تحویل میشود، برای مثال کالای بارگیری شده در کانتینر که معمولاً در پایانه حمل تحویل میشود، مناسب نیست. در اینگونه موارد از اصطلاح CIP استفاده میشود.
معنی قیمت cif چیست؟
قیمت تمام شده در بندر خریدار را قیمت cif میگویند؛ که مطابق با فرمول زیر محاسبه میشود:
قیمت CIF = ارزش کالا + هزینه گمرک + حمل تا بندر + THC + بارنامه + هزینه های بندری + هزینه بیمه +هزینه حمل دریایی تا بندر مقصد
وظایف فروشنده طبق قاعده Cost, Insurance and Freight
فروشنده موظف است کالا و سیاهه بازرگانی را بر اساس قرارداد فروش تهیه کند و همچنین هر نوع مدرکی که ممکن است طبق قرارداد نیاز باشد، فراهم آورد. در صورتی که طرفین به توافق برسند و استفاده از آن رایج باشد، نسخه الکترونیکی اسناد میتواند به عنوان جایگزین تمامی مدارک عمل کند.
وظایف فروشنده طبق قاعده CIF عبارتاند از:
- تهیه مجوزهای صادرات: فروشنده باید تمام مجوزهای صادرات برای کالا را تهیه کند و قبل از حمل کالا مطمئن شود که با قوانین محلی و بینالمللی مطابقت دارد
- انجام بازرسیها: فروشنده باید بازرسی محصولات تسهیل کند و مطمئن شود که آنها با استانداردهای توافقشده یا هر گونه الزامات مرتبط با صنعت مطابقت دارند
- پرداخت هزینههای حمل و بارگیری: فروشنده باید هزینههای مرتبط با حمل و بارگیری کالاها بر روی کشتی را پرداخت کند. shipper یا همان فروشنده باید قرارداد حمل کالا از نقطه تحویل توافق شده، در صورت وجود در محل تحویل به مقصد تعیین شده یا، در صورت توافق، به هر نقطه در بندر مذکور، را منعقد یا تهیه کند. سند قرارداد حمل باید طبق شرایط معمول به هزینه فروشنده تنظیم گردد و حمل باید از مسیرهای متداول که با کشتی معمولاً برای حمل کالای فروخته شده مورد استفاده قرار میگیرد صورت پذیرد.
- پرداخت هزینههای ترخیص گمرکی، عوارض و مالیات: فروشنده مسئول ترخیص کالاها از گمرک و پرداخت عوارض و مالیاتهای لازم برای آزادسازی کالاها از گمرک است
- پرداخت هزینه حمل اصلی: فروشنده باید هزینه حمل کالاها از طریق دریا یا آبراه از بندر خود به بندر مقصد خریدار را پرداخت کند
- پرداخت هزینه بیمه: فروشنده باید محموله را تا زمانی که به بندر مقصد خریدار میرسد، بیمه کند. Consignee یا همان فروشنده باید به هزینه خود نسبت به تهیه باربری مطابق با حداقل پوشش بیمهای، شرط «C» تهیه شده توسط انستیتو و بیمه باربری (انستیتو بیمه گران لندن) یا هر پوشش بیمهای با شرایط مشابه اقدام کند. قرارداد بیمه باید بیمهگر یا شرکت بیمه معتبر منعقد شود به ترتیبی که خریدار یا هر شخص دیگری که نفع بیمهای در کالا دارد بتواند مستقیماً از بیمهگر خسارت مطالبه کند.
- پرداخت هزینههای آسیب یا تخریب: تا زمانی که کالاها روی کشتی بارگیری میشوند، فروشنده مسئول هر گونه هزینه مرتبط با آسیب یا تخریب کالاهاست
- تحویل بهموقع و ارائه اسناد: فروشنده باید مطمئن شود که کالاها در چارچوب زمانی توافقشده به کشتی تحویل داده میشوند و اسناد تحویل و بارگیری را ارائه دهد
وظایف و مسئولیت های خریدار در قرارداد CIF
وظایف خریدار در این قرارداد عبارتاند از:
- تخلیه در بندر: خریدار مسئول مدیریت و پرداخت هزینه تخلیه محصولات از کشتی است
- انتقال از ترمینال به محل تحویل: خریدار مسئول پرداخت هزینههای انتقال محصول در درون ترمینال و به محل تحویل نهایی است
- عوارض گمرکی و هزینههای واردات: خریدار مسئولیت پرداخت عوارض، مالیاتها و هزینههای لازم برای واردات کالا به کشور مقصد را بر عهده دارد
- حملونقل نهایی و تحویل: خریدار مسئول حملونقل و تحویل کالاها پس از رسیدن آنها به بندر مقصد است
مزایای روش CIF
برای پاسخ به سؤال «مزایای CIF چیست»، به مزایای این روش برای خریداران و فروشندگان بهصورت جداگانه میپردازیم.
مزایای CIF برای خریداران
این روش مزایای قابلتوجهی برای خریداران دارد. پرداخت هزینه بیمه توسط فروشندگان، مهمترین مزیت آن در مقایسه با سایر اینکوترمزهاست. طبق اینکوترمز ICF، کالاها تا زمانی که به بندر مقصد برسند، توسط فروشندگان بیمه میشوند؛ بنابراین، لایهای اضافی برای محافظت از کالاها در برابر رویدادهای غیرمنتظره ارائه میدهد.
مزیت دیگر این روش برای خریداران این است که انجام معاملات را برای آنها ساده میکند. ازآنجاییکه مسئولیتهای لجستیکی و مسئولیتهای مرتبط با صادرات به فروشندگان منتقل میشوند، خریداران تنها مسئولیت تخلیه کالاها در بندر مقصد و مدیریت فرایندهای گمرکی محلی را بر عهده دارند. این امر بهویژه برای افرادی که با پیچیدگیهای حملونقل بینالمللی کمتر آشنا هستند، مزیت بزرگی محسوب میشود.
مزایای CIF برای فروشندگان
فروشندگان میتوانند از CIF برای ارائه ارزش افزوده به خریداران خود استفاده کنند. بیمه کالاها تا بندر مقصد باعث آرامش خاطر میشود و CIF را به گزینهای جذاب برای خریداران محافظهکار تبدیل میکند. همچنین فروشندگان با پذیرش مسئولیتهای لجستیک و هزینههای صادرات، فرایند معامله را ساده میکنند. این امر برای خریدارانی که با پیچیدگیهای حملونقل بینالمللی کمتر آشنا هستند، جذاب است.
مزیت دیگر این اینکوترمز این است که فروشندگان کنترل بیشتری بر فرایند صادرات دارند و میتوانند درباره مسیرها و روشهای حملونقل تصمیم بگیرند؛ بنابراین، با کمک تخصص و شبکههای تثبیتشده خود، میتوانند در هزینهها صرفهجویی کنند.
معایب قاعده CIF
برای پاسخ به سؤال «معایب قاعده CIF چیست»، به معایب این قاعده برای خریداران و فروشندگان بهصورت جداگانه میپردازیم.
معایب CIF برای خریداران
معایب این روش برای خریداران عبارتاند از:
- افزایش هزینه مرتبط با CIF از هزینههای اضافی که فروشندگان برای ارسال بار و بیمه متحمل میشوند، نشئت میگیرد. این امر میتواند باعث شود خریداران در مقایسه با اینکوترمزهایی که در آن، کنترل بیشتری بر این جنبهها دارند، هزینه بالاتری بپردازند
- در اینکوترمز CIF، خریداران معمولا درباره مسیرها و روشهای حملونقل تصمیمگیری نمیکنند. این امر ممکن است باعث شود که فروشندگان حمل محموله را به شرکتهای حملونقل کندتر یا با رتبه پایینتر بسپارند. خریداران باتجربه معمولا از انتخاب چنین شرکتهایی اجتناب میکنند
- فروشندگان محموله را بیمه میکنند؛ ولی، این بیمه اغلب حداقلها را پوشش میدهد و باعث میشود خریداران احساس نگرانی کنند
- بهمحض بارگیری کالا روی کشتی در بندر مبدأ، خریداران مسئولیت کالاها را بر عهده میگیرند. به عبارت دیگر، خریداران مسئول هر گونه حادثه بین بارگیری و رسیدن کالا به بندر مقصد هستند
- خریداران و فروشندگان باید بدانند که پس از رسیدن کالاها به بندر مقصد، خریدار مسئول پرداخت هزینههای اضافی تخلیه و حمل کالا به مقصد نهایی است. این هزینههای پیشبینینشده میتوانند بر برنامهریزی مالی هر دو طرف تأثیر بگذارند
معایب CIF برای فروشندگان
معایب و چالشهای این روش برای فروشندگان عبارتاند از:
- فروشندگان مجبورند بار مالی هزینههای حملونقل و بیمه را متحمل شوند. این امر میتواند حاشیه سود آنها را کاهش دهد
- فروشندگان مسئول پرداخت هزینه بیمه هستند. اگر این بیمه ناکافی باشد یا کالاها در طول حملونقل آسیب ببینند، فروشندگان ممکن است درگیر مشکلات مرتبط با مسئولیت شوند
- محدودیت دیگر این روش، نفوذ کاهشیافته فروشندگان روی ساختار پوشش بیمه است که میتواند منجر به اختلافات با خریداران درباره ادعاهای ناشی از آسیب محموله شود. این موضوع روی شهرت فروشنده و روابط با مشتری تأثیر میگذارد
- فروشندگان به نهادهای ثالث مانند شرکتهای حملونقل، واسطهها و ارائهدهندگان بیمه برای تضمین تحویل ایمن و بهموقع کالاها وابسته هستند. چالشهای مرتبط با این نهادهای ثالث مانند آسیب کالاها در طول حملونقل یا دیررسیدن آنها میتوانند روی اعتبار فروشنده تأثیر منفی بگذارند
- فروشندگان باید اسناد جامعی شامل پوشش بیمه، جزئیات حملونقل و رویههای گمرکی را به خریداران بدهند و این کار پیچیدگیهای خاص خود را دارد. عدم ارائه اسناد دقیق و کامل میتواند منجر به تأخیرهای ناخواسته، اختلافات و حتی درگیریهای حقوقی شود
- ازآنجاییکه خریدار درباره فرایند حملونقل تصمیمگیری نمیکند، احتمال سوءتفاهم درباره پیچیدگیهای حملونقل و بیمه افزایش مییابد. این امر ممکن است منجر به درگیری خریدار با فروشنده شود
تفاوت روش FOB و CIF در چیست؟
برخی از مهمترین تفاوتهای بین اینکوترمزهای FOB و CIF عبارتاند از:
- مسئولیت حملونقل و بیمه: در CIF، فروشنده هزینههای حملونقل و بیمه را مدیریت و پرداخت میکند؛ ولی در FOB، خریدار مسئول پرداخت هزینههای حملونقل و بیمه است و فروشنده هزینه خود کالاها و هزینه بارگیری آنها بر روی کشتی در بندر مبدأ را میپردازد
- انتقال ریسک: در CIF، تا زمانی که کالاها در بندر مقصد از کشتی خارج نشدهاند، فروشنده مسئولیت آنها را بر عهده دارد؛ ولی در FOB، زمانی که کالاها در بندر مبدأ روی کشتی گذاشته میشوند، مسئولیت کالاها از فروشنده به خریدار منتقل میشود
- تخصیص هزینه: در CIF، فروشنده باید کل هزینه کالاها، حملونقل و بیمه را بپردازد؛ ولی در FOB، فروشنده فقط هزینه بارگیری کالاها بر روی کشتی را میپردازد و سپس خریدار هزینههای حملونقل و بیمه کالاها و هزینههای ایجادشده پس از بارگیری کالاها بر روی کشتی را پرداخت میکند
- کنترل بر لجستیک: در CIF، فروشنده کنترل بیشتری روی لجستیک دارد. به عبارت دیگر، در این اینکوترمز، فروشندگان میتوانند شرکت حملونقل و شرکت بیمه مورد نظر خود را انتخاب کنند؛ ولی در FOB، خریدار کنترل بیشتری روی لجستیک دارد و میتواند شرکت حملونقل و بیمه مورد نظر خود را پس از بارگیری کالاها بر روی کشتی انتخاب کند
- بندر مقصد: زمانی کالاها باید به یک بندر مقصد خاص حمل شوند، از CIF استفاده میشود؛ ولی زمانی که کالاها باید از یک بندر مبدأ خاص حمل شوند، روش FOB به کار میرود
تفاوت CIF و CFR در چیست؟
پیش از پاسخ به سؤال «تفاوت CFR و CIF چیست»، بهتر است ابتدا به شباهتهای آنها بپردازیم. هر دو CIF و CFR فقط برای حملونقل دریایی یا آبراه داخلی استفاده میشوند. در هر دو اینکوترمز، فروشنده مسئول حمل کالا به بندر مبدأ و پرداخت هزینه حمل به بندر مقصد است. همچنین شباهت دیگر این دو این است که زمانی که کالاها روی کشتی بندر مبدأ گذاشته میشوند، خطر آسیب یا ازدسترفتن کالاها به خریدار منتقل میشود.
مهمترین تفاوت این دو این است که در CFR، فروشنده مجبور نیست هزینه بیمه را پرداخت کند؛ ولی در CIF، فروشنده باید کالاها را در برابر خطر آسیب یا ازدسترفتن بیمه کند و علاوه بر هزینه بیمه، هزینه حمل را نیز بپردازد. اگر کالاها در طول حملونقل آسیب ببینند یا گم شوند، بیمه خسارات تحت پوشش خود را پوشش خواهد داد.
جمعبندی
اینکوترمز یکی از قواعد مهم در حملونقل دریایی است که در آن، فروشنده مسئولیت تهیه مجوزهای صادرات و پرداخت هزینههای حمل و بیمه تا بندر مقصد را بر عهده میگیرد و خریدار مسئول تخلیه کالا و حمل آن به مقصد نهایی است. در این مطلب، به سادهترین شکل توضیح دادیم که CIF چیست و چه مزایا و معایبی برای خریداران و فروشندگان دارد. امیدواریم سؤال «CIF یعنی چه» دیگر برایتان سؤال دشوار و پیچیدهای نباشد.
در پایان، خوب است به این نکته اشاره کنیم که شرکت کشتیرانی رابین مارین با مجوز رسمی از سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران در زمینه حملونقل دریایی فعالیت میکند و خدمات مختلفی از جمله صادرات، واردات، ترانزیت به/از تمام دنیا، بستهبندی، انجام تشریفات گمرکی، صدور بیمهنامه، ترانزیت داخلی و بررسی کمی و کیفی بار قبل از حمل ارائه میدهد.
سوالات متداول
چه کالاهایی معمولا تحت شرایط CIF ارسال می شوند؟
از CIF معمولا برای ارسال کالاهای فلهای و محصولاتی که در مقادیر زیاد حمل میشوند مانند نفت، زغال سنگ و غلات استفاده میشود؛ ولی، در صورت توافق طرفین، میتوان از آن برای دیگر انواع کالاها نیز استفاده کرد.
آیا فروشنده مسئول هزینه های گمرکی در بندر مقصد است؟
خیر. خریدار مسئول پرداخت عوارض گمرکی، مالیاتها و هزینههای لازم برای واردات کالا به کشور مقصد است.
چه تفاوتی بین CIF و CFR وجود دارد؟
در CFR، فروشنده مجبور نیست کالاها را در برابر خطر آسیب یا ازدسترفتن بیمه کند؛ ولی در CIF، فروشنده باید این کار را انجام دهد و هزینههای بیمه و حمل کالاها را بپردازد.