VGM چیست؟

Project Description

در صنعت حمل‌ونقل دریایی، ایمنی و پایداری کشتی‌ها یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها به شمار می‌رود. یکی از عوامل مهم در این زمینه، دقت در وزن کانتینر است که با عنوان تاییدیه وزن کانتینر یا Verified Gross Mass  (VGM) شناخته می‌شود. VGM به مجموع وزن یک کانتینر بسته‌بندی‌شده گفته می‌شود که قبل از حمل‌ونقل تأیید شده است. این وزن شامل وزن کالا، مواد بسته‌بندی و وزن خالی کانتینر خواهد بود. در این مقاله از رابین مارین به بررسی این موضوع می‌پردازیم که VGM چیست، چگونه استفاده می‌شود و مشکلات ناشی از عدم تاییدیه وزن کانتینر چه خواهد بود. پس اگر شما هم در این حوزه کار می‌کنید، ادامه مطلب را از دست ندهید.

منظور از VGM در حمل و نقل چیست؟

VGM در حمل و نقل درواقع تاییدیه وزن کل یک کانتینر بسته‌بندی‌شده است که شامل وزن بار، مواد بسته‌بندی و وزن کانتینر خالی می‌شود. VGM یک الزام اجباری تحت مقررات ایمنی جان در دریا (SOLAS) سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) است. این مقررات برای جلوگیری از حوادث ناشی از اعلام نادرست وزن کانتینرها وضع شده‌اند؛ چراکه این امر می‌تواند منجر به ناپایداری کشتی، فروریختن کانتینرها و سایر خطرهای جدی ایمنی شود.

در صورت عدم ارائه‌ تاییدیه وزن کانتینر، کانتینر جهت حمل پذیرش نخواهد شد. این الزام باعث می‌شود که تمامی طرف‌های درگیر در فرایند حمل‌ونقل، استانداردهای بالایی از ایمنی و رعایت مقررات را حفظ کنند.

بررسی تاریخچه VGM

بر اساس اطلاعات موجود، تاییدیه وزن کانتینر در دهه‌ ۱۹۷۰ توسعه یافت. اما در سال ۲۰۱۱، سازمان بین‌المللی دریانوردی اعلام کرد که اعلام نادرست وزن کانتینرها یکی از عوامل موثر در بروز حوادث و سوانح دریایی بوده است. برای رفع این مشکل، IMO مقرر کرد که کانتینرهای بسته‌بندی‌شده باید پیش از بارگیری، وزن‌کشی شوند و وزن ناخالص واقعی آن‌ها تایید شود.

فعالیت‌های سازمان بین‌المللی دریانوردی باعث تصویب دستورالعمل‌هایی در مورد تاییدیه وزن کانتینر حامل بار یعنی مدرک MSC.1/Circ.1475 و همچنین اصلاحیه‌ای در مقررات VI/2 کنوانسیون SOLAS یعنی قطعنامه MSC.380)94) شد؛ این قوانین وزن‌کشی و تایید وزن ناخالص کانتینر را الزامی می‌کنند. علاوه‌براین، دستورالعمل‌های تکمیلی دیگری هم توسط سازمان‌هایی مانند WSC و CEFIC/CLECAT/ESC/GSF تدوین شده‌اند که همه آن‌ها به زیرکمیته‌ حمل و ارسال بار و کانتینرها ارائه شده‌اند تا در تصمیم‌گیری‌های آن‌ها موثر باشند.

از تاریخ ۱ ژوئیه ۲۰۱۶، با اعمال اصلاحیه‌ای در کنوانسیون بین‌المللی ایمنی جان در دریا که شامل مقررات مربوط به وزن‌کشی کانتینرها است، دیگر هیچ کانتینر بسته‌بندی‌شده‌ای اجازه بارگیری بر روی کشتی را نخواهد داشت؛ مگر آنکه تاییدیه وزن کانتینر آن، پیش از مهلت نهایی ثبت لیست بارگیری به شرکت کشتیرانی و یا نمایندگان ترمینال بندر ارائه شده باشد.

چه مدارکی برای تأیید VGM نیاز است؟

برای تاییدیه وزن کانتینر مدارک مختلفی مورد نیاز است. قبل از هر چیزی به نامه کتبی از طرف فرستنده‌ کالا که به‌طور واضح وزن ناخالص تاییدشده‌ کانتینر بسته‌بندی‌شده را اعلام می‌کند، نیاز است. این سند می‌تواند بخشی از دستورالعمل‌های حمل یا یک سند جداگانه باشد. باید شامل موارد زیر باشد:

• شماره‌ کانتینر
• وزن ناخالص تاییدشده بر حسب کیلوگرم یا پوند
• امضای فیزیکی یا الکترونیکی فرستنده یا شخص مجاز
• ذکر واضح عبارت Verified Gross Mass

اگر از روش وزن‌کشی کل کانتینر استفاده شود، ممکن است ارائه‌ فیش وزن یا گواهی وزن‌کشی تاییدشده که وزن را توسط تجهیزات معتبر نشان می‌دهد، ضروری باشد. درصورتی که از روش محاسبه‌ وزن استفاده شود، احتمالا به لیست بسته‌بندی دقیق یا فاکتور تجاری برای تایید محاسبات نیاز باشد. همچنین اگر وزن‌کشی در محل فرستنده انجام شده باشد، ارائه گواهی کالیبراسیون تجهیزات وزن‌کشی مطابق با استانداردهای محلی ممکن است مورد نیاز باشد.

لزوم گزارش تاییدیه وزن کانتینر چیست؟

همان‌طورکه در بالا اشاره شد، الزام به گزارش تاییدیه وزن کانتینر یک اقدام مهم در ایمنی حمل ‌و نقل دریایی است که در سال ۲۰۱۶ توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی و در قالب اصلاحاتی در کنوانسیون بین‌المللی SOLAS اجرا شد. هدف از این الزام، افزایش ایمنی کشتی‌های کانتینری در دریا، حفظ جان خدمه و تضمین سلامت کالاهای حمل‌شده است. دلایل اهمیت گزارش Verified Gross Mass در حمل و نقل به شرح زیر است:

• جلوگیری از حوادث: در گذشته، اعلام نادرست وزن کانتینرها باعث وقوع حوادثی مانند واژگونی کشتی، آسیب به کالاها و حتی مرگ‌ومیر شده است. در بسیاری از این موارد، وزن واقعی کانتینرها بسیار بیشتر از وزن اعلام‌شده بود که باعث بی‌ثباتی کشتی می‌شد و قابلیت دریانوردی آن را به خطر می‌انداخت.
• رعایت مقررات: گزارش تاییدیه وزن کانتینر در حمل و نقل یک انتخاب اختیاری نیست؛ بلکه یک الزام قانونی بین‌المللی مطابق با کنوانسیون SOLAS است. طبق این قوانین، فرستنده‌ها موظف‌اند وزن دقیق کانتینرها را پیش از بارگیری اعلام کنند. در غیر این صورت، شرکت حمل‌ونقل اجازه‌ بارگیری کانتینر بدون VGM را ندارد. بنابراین، تنها کانتینرهایی که وزن آن‌ها تأیید شده باشد، می‌توانند روی کشتی بارگیری شوند.
• پایداری کشتی: اگرچه یک کانتینر با وزن اشتباه ممکن است در مقیاس یک کشتی بزرگ بی‌اهمیت به نظر برسد، اما اثر تجمعی وزن‌های نادرست می‌تواند به‌شدت پایداری کشتی را تحت تاثیر قرار دهد. کشتی‌های مدرن که می‌توانند بین ۱۰,۰۰۰ تا ۲۱,۰۰۰ واحد TEU (کانتینر ۲۰ فوتی) را حمل کنند، برای حفظ تعادل به محاسبات دقیق وزن و توازن نیاز دارند. پس خطاهای کوچک، در صورت تکرار در هزاران کانتینر، می‌توانند خطرآفرین باشند.
• ناوبری ایمن کشتی: با گزارش دقیق VGM، اپراتورهای کشتی می‌توانند برنامه‌ریزی بارگیری و چیدمان کانتینرها را به‌درستی انجام دهند. این موضوع موجب محاسبات دقیق‌تر برای حفظ تعادل کشتی می‌شود و از بارگیری بیش از حد یا توزیع نابرابر وزن جلوگیری می‌کند؛ عواملی که برای ناوبری ایمن مهم هستند.
• کارایی و پاسخ‌گویی بهتر: گزارش تاییدیه وزن کانتینر موجب کاهش بارهای اعلام‌نشده یا اشتباه می‌شود، که این امر منجر به استفاده بهینه از ظرفیت کشتی و کاهش خطر بارگیری بیش‌ازحد خواهد شد. وزن‌های اشتباه می‌توانند فرایندهای هماهنگ‌شده بارگیری را به‌هم بریزند، فضا را هدر دهند و منابع را بی‌ثمر کنند. VGM به شرکت‌های حمل‌ونقل کمک می‌کند چیدمان کانتینرها را بهینه انجام دهند، تعادل کشتی را حفظ کنند و مصرف سوخت را کاهش دهند؛ در نتیجه، راندمان کلی عملیات حمل‌ونقل دریایی افزایش پیدا کند.
• حمل و تحویل ایمن کالا: داشتن اطلاعات دقیق از وزن، تضمین می‌کند که کالاها در طول مسیر، از بارگیری تا تخلیه، به‌درستی مدیریت شوند. این دقت خطر آسیب به کالا، کانتینر، تجهیزات جابه‌جایی و زیرساخت‌های بندری را کاهش می‌دهد. همچنین، گزارش VGM نقش مهمی در تحویل به‌موقع کالا دارد؛ چراکه با تطابق مدارک با وزن واقعی، از بروز تاخیر ناشی از اختلافات وزنی جلوگیری می‌شود. بنابراین، VGM به روان‌تر شدن عبور کالا از بنادر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای تحویل کمک می‌کند و در نهایت باعث افزایش اعتبار و کارایی زنجیره تامین می‌شود.

در نتیجه گزارش صحیح Verified Gross Mass در حمل و نقل نه‌تنها از جنبه ایمنی بلکه از نظر اقتصادی و عملیاتی هم ضروری است. این کار به حفظ سلامت خدمه، حفاظت از کالا و حفظ زیرساخت‌های دریایی کمک می‌کند و موجب افزایش ایمنی، بهره‌وری و پایداری در حمل‌ونقل جهانی می‌شود.

روش محاسبه VGM

روش محاسبه VGM چیست؟ محاسبه (VGM) یک کانتینر برای رعایت مقررات ایمنی دریایی ضروری است و دو روش اصلی برای به دست آوردن آن وجود دارد:

وزن‌کشی کل کانتینر

در این روش، کانتینر پس از بارگیری کامل و پلمب‌شدن، وزن‌کشی می‌شود. این عملیات باید با استفاده از تجهیزات کالیبره‌شده و دارای گواهی استاندارد انجام شود تا دقت لازم تضمین گردد. معمولا چنین تجهیزاتی در بنادر، پایانه‌ها یا ایستگاه‌های وزن‌کشی مجاز وجود دارند. مراحل این روش به شرح زیر است:

• بسته‌بندی و پلمب کانتینر: پس از آنکه تمام محموله شامل کالاها، مواد بسته‌بندی، مواد پرکننده و تجهیزات تثبیت در کانتینر قرار گرفت، درب آن پلمپ می‌شود.
• وزن‌کشی کانتینر: کانتینر پلمب‌شده روی باسکول یا ترازوی تاییدشده قرار داده می‌شود. این کار ممکن است در ترمینال بندری یا محیط بیرونی مجهز انجام شود.
• کسر وزن کامیون: اگر کانتینر با کامیون به ایستگاه وزن منتقل شده باشد، وزن کامیون، شامل سوخت از عدد کل باسکول کم می‌شود تا تنها وزن خالص کانتینر و محتویات آن باقی بماند.

این روش، ساده و مستقیم است و یک اندازه‌گیری دقیق و معتبر از تاییدیه وزن کانتینر ارائه می‌دهد که با مقررات حمل‌ونقل دریایی هم‌خوانی دارد.

---

بیشتر بخوانید: ابعاد کانتینر 20 فوت

---

محاسبه‌ وزن

روش دوم بر مبنای محاسبه‌ وزن تک‌تک اجزای داخل کانتینر و افزودن وزن خالص خود کانتینر انجام می‌شود. مراحل این روش به شرح زیر است:

• وزن‌کشی کالا و مواد: وزن دقیق کالا، مواد بسته‌بندی، پالت‌ها، مواد پرکننده و تجهیزات تثبیت داخل کانتینر باید اندازه‌گیری شود.
• افزودن وزن خالص کانتینر: وزن خالص کانتینر که وزن خود کانتینر بدون بار است، به وزن کلی محتویات اضافه می‌شود. معمولا این عدد روی پلاک CSC که روی درب کانتینر وجود دارد، نوشته می‌شود.
• جمع نهایی: مجموع وزن بار و مواد داخل کانتینر به‌علاوه وزن خالص کانتینر، عدد نهایی VGM را تشکیل می‌دهد.

این روش به مستندسازی دقیق و وزن‌کشی با دقت بالا برای تمام اجزای بار نیاز دارد. به‌ویژه زمانی مناسب است که اقلام داخل کانتینر پیش از بارگیری، به‌صورت جداگانه وزن‌کشی می‌شوند. روش انتخابی برای تعیین VGM باید بر اساس شرایط خاص محموله و امکانات شما انتخاب شود؛ اما دقت گزارش نهایی بسیار مهم است. تجهیزات توزین مورد استفاده، چه باسکول، چه ترازو یا لیفت دارای سیستم وزن‌کشی، باید مطابق با مقررات و استانداردهای کشور مبدا باشد. در بسیاری از کشورها، دامنه خطا یا تلورانس ۲ تا ۵ درصد برای VGM در نظر گرفته می‌شود. این تلورانس برای تغییرات احتمالی وزن ناشی از فرسودگی کانتینر در طول مسیر یا تغییرات وزن محموله به دلیل تبخیر یا رطوبت لحاظ شده است.

چه کسی مسئول گزارش تاییدیه وزن کانتینر است؟

مسئولیت اعلام تاییدیه وزن کانتینر به‌طور کامل بر عهده‌ فرستنده کالا است. فرستنده که در بارنامه مشخص شده است، باید وزن ناخالص کانتینر را به‌طور دقیق اندازه‌گیری و اعلام کند. این شامل تعیین و گزارش دقیق وزن کل کانتینر بسته‌بندی‌شده، شامل بار، مواد بسته‌بندی و وزن خالص کانتینر است. البته فرستنده کالا می‌تواند شخص یا حتی شرکت باشد.

پس از به‌دست آوردن VGM، فرستنده باید این اطلاعات را به شرکت کشتیرانی و اپراتور ترمینال در بندر بارگیری اطلاع دهد. این گزارش باید پیش از زمان بارگیری کشتی ارائه شود تا امکان تهیه برنامه چیدمان بار کشتی فراهم شود. عدم ارائه‌ دقیق تاییدیه وزن کانتینر توسط فرستنده می‌تواند منجر به پیامدهای مختلفی از جمله خودداری از بارگیری کانتینر روی کشتی شود.

مشکلات احتمالی ناشی از عدم دریافت تاییدیه وزن کانتینر چیست؟

اگر تاییدیه وزن کانتینر ارائه نشده باشد، کانتینر برای بارگیری پذیرفته نخواهد شد. بنادر و خطوط کشتیرانی پروتکل‌های سخت‌گیرانه‌ای دارند که اجازه بارگیری کانتینر تاییدنشده را نمی‌دهند. بارگیری نکردن محموله زنجیره‌ای از رویدادها را به دنبال دارد و منجر به هزینه‌ها و پیچیدگی‌های اضافی مختلف می‌شود:

• هزینه حمل: اگر محموله بارگیری نشود، احتمالا فرستنده همچنان مسئول هزینه حمل باشد. دلیل این امر این است که فضا برای محموله رزرو شده بود و عدم امکان بارگیری آن به دلیل نبود VGM، عملیات شرکت حمل و نقل را مختل می‌کند.
• هزینه انبارداری: کانتینر باید در بندر یا یک مرکز نزدیک نگهداری شود تا زمانی که VGM ارائه شود و کانتینر برای اولین حرکت برنامه‌ریزی شود. این هزینه‌های انبارداری روزانه جمع می‌شوند و می‌توانند هزینه کل حمل و نقل را به طور قابل‌توجهی افزایش دهند.
• هزینه دموراژ (معطلی): علاوه بر هزینه‌های انبارداری، ممکن است هزینه‌های دموراژ هم اعمال شود. هزینه‌های معطلی برای کانتینرهایی که بیش از مدت زمان رایگان توافق‌شده در ترمینال بندر باقی می‌مانند، دریافت می‌شود. به محض پایان زمان رایگان، شمارش شروع می‌شود و منجر به هزینه‌های بالقوه بالایی می‌شود. همچنین ممکن است جریمه‌هایی اعمال شده و در صورت تکرار، فرستنده در فهرست سیاه قرار گیرد.

اگر VGM را در مهلت مقرر گزارش ندهیم چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر تاییدیه وزن کانتینر (VGM) در مهلت مقرر گزارش نشود، ممکن است با چالش‌های زیر مواجه شوید:

1. تاخیر در حمل و نقل: کانتینر شما برای بارگیری پذیرفته نمی‌شود و باید تا زمان ارائه VGM منتظر بماند. این موضوع می‌تواند برنامه‌های حمل‌ونقل را مختل کند.
2. هزینه‌های اضافی: شامل هزینه‌های انبارداری، دموراژ و جریمه‌های احتمالی که ممکن است به دلیل نگهداری طولانی مدت کانتینر در بندر اعمال شوند.
3. ریسک لغو رزرو: در برخی موارد، خطوط کشتیرانی ممکن است رزرو شما را به دلیل عدم ارائه VGM در زمان مناسب لغو کنند.
4. اثر منفی بر اعتبار: تاخیرهای مکرر می‌تواند بر روابط شما با شرکت‌های حمل‌ونقل و مشتریان تاثیر منفی بگذارد و حتی منجر به ورود به فهرست سیاه شود.

جمع‌بندی

در این مقاله توضیح دادیم که VGM چیست. در واقع تاییدیه وزن کانتینر نقش مهمی در ایمنی، کارایی و پایداری حمل‌ونقل دریایی دارد. این الزام بین‌المللی که از سوی سازمان IMO و در قالب کنوانسیون SOLAS تصویب شده است با هدف جلوگیری از حوادث ناشی از اعلام نادرست وزن کانتینرها اجرا می‌شود. ارائه‌ دقیق VGM به تعادل و ناوبری ایمن کشتی‌ها کمک می‌کند و موجب کاهش خسارت به کالاها، افزایش بهره‌وری بارگیری، و ارتقاء عملکرد زنجیره تامین می‌شود. بنابراین، رعایت دقیق این مقررات از سوی فرستنده‌ها و سایر فعالان حوزه حمل‌ونقل یک ضرورت انکارناپذیر است.

سوالات متداول

چرا VGM مهم است؟

تاییدیه وزن کانتینر برای تضمین ایمنی کشتی، رعایت مقررات بین‌المللی و جلوگیری از حوادث ناشی از اعلام نادرست وزن کانتینر مهم است. همچنین VGM باعث کاهش هزینه‌های اضافی می‌شود.

آیا VGM برای همه بارها الزامی است؟

بله؛ ارائه‌ی VGM برای تمامی بارهایی که در کانتینرهای بسته‌بندی‌شده حمل می‌شوند و قرار است روی کشتی‌های باری بارگیری شوند، الزامی خواهد بود.

عواقب عدم تأیید VGM چیست؟

اگر VGM اعلام نشود، کانتینر برای بارگیری پذیرفته نخواهد شد. اگر بار شما در بند باقی بماند منجر به هزینه‌های اضافی شامل هزینه حمل، انبارداری و حتی دموراژ می‌شود.

آیا VGM فقط برای حمل و نقل دریایی است؟

بله؛ تاییدیه وزن کانتینر به‌طور خاص برای حمل‌ و نقل دریایی کانتینری الزامی است و یکی از الزامات پیمان‌نامه بین‌المللی ایمنی جان در دریا (SOLAS) محسوب می‌شود.